De nieuwste cijfers van Plastics Europe laten een scherpe daling van de plasticproductie (grondstoffen voor kunststofproducten) in Europa zien. De daling is sterker dan verwacht en treedt voor het eerst ook op bij de productie van mechanisch gerecycled plastic. Europa boet daarmee snel in aan concurrentiekracht op de wereldmarkt voor plastic. Nederland staat in de top 3 van Europese landen waar de productie het hardst terugvalt. Het aandeel van Nederland in de Europese productie daalde van 11,7% in 2022 naar 10,8% in 2023. Het volume liep terug van 6,8 Mt naar 5,4 Mt. De NRK herkent deze dalende cijfers. De daling van de Europese plasticproductie vraagt om gezamenlijk Europees beleid.
De totale plasticproductie in de EU liet in 2023 een scherpe daling zien: -8,3% ten opzichte van 2022, tot een totaal van 54 Mt. De productie van mechanisch gerecycled plastic uit huishoudelijk afval (post-consumer) daalde eveneens; met 7,8%, tot 7,1 Mt. Deze cijfers staan in schril contrast met een wereldwijde groei van de productie van plastic met 3,4%. Het Europese aandeel op de wereldmarkt is hierdoor verder gedaald naar 12%. Hoewel Europa naar waarde een positief handelsoverschot houdt, is naar volume nu netto-importeur van plastic harsen (in 2022) en plastic eindproducten (in 2021). De export van plastic harsen daalde tussen 2020 en 2023 met maar liefst 25,4%.
Verlies concurrentiekracht bedreigt plastic transitie
Het verlies aan concurrentiekracht is een serieuze bedreiging voor de transitie van de industrie naar circulair plastic. Als derde materiaal na beton en staal, is plastic onmisbaar in onze economie. De plasticindustrie voorziet andere maak industrieën van grondstof en levert essentiële bouwstenen voor oneindig veel toepassingen en producten die elke sector raken. Naast de verpakkende industrie, de grootste afnemer van plastic, groeit de afhankelijkheid van plastic nagenoeg alle segmenten van industriële productie. Van de gezondheidszorg tot de auto-industrie, elektronica, hernieuwbare energie, bouw en infrastructuur, of de productie van de meest uiteenlopende consumentengoederen; in toenemende mate passen ze kunststoffen toe.
De verder afkalvende productie ondermijnt dus ook de levensvatbaarheid van de hele Europese plasticwaardeketen. In totaal gaat het daarbij om meer dan 1,5 miljoen banen en 51.700 bedrijven, samen goed voor een omzet van €365 miljard in de EU. Bij een gebrek aan duidelijke, samenhangende wetten en regels die de concurrentiekracht van de industrie ondersteunen, zet Europa haar leidende rol in duurzame plastic innovaties op het spel, waarmee ook de voordelen voor economie en milieu verloren gaan.
Reactie NRK
‘Als NRK herkennen we de dalende productiecijfers. Van mijn leden, verwerkers en recyclers van kunststof, hoor ik ook dat hun productie daalt. Sterker, veel bedrijven hebben het moeilijk’, aldus algemeen directeur van de NRK Harold de Graaf.
De cijfers bevestigen opnieuw dat de plasticindustrie, net als andere EU-sectoren, lijdt onder hoge productiekosten in vergelijking met andere continenten, veroorzaakt door onevenredig hoge energie- en grondstofprijzen en aanhoudende inflatie. Dit valt samen met een zwakke Europese groei en een recessie in enkele belangrijke Europese economieën en sectoren. De Graaf: ‘Alleen Europees geharmoniseerd beleid kan ervoor zorgen dat deze negatieve tendens wordt gekeerd. Wij blijven als NRK hier hard op inzetten voor onze leden.’